Dương thức Thái Cực Quyền Thập Yếu

Dương thức Thái Cực Quyền

Source from Bách khoa toàn thư (Wikipedia)


Chiêu thức Đơn tiên trong quyền lộ của Dương gia Thái cực do quyền sư Dương Trừng Phủ biểu diễn


Dương thức Thái cực quyền, Dương gia thái cực quyền hay Dương thị Thái cực quyền, là tên gọi lưu phái Thái cực quyền của dòng họ Dương, Trung Quốc. Xuất phát từ Trần thức Thái cực quyền, được Dương Lộ Thiền và con cháu xiển dương, phát triển hình thành hệ thống riêng và lưu truyền rộng rãi về sau, Thái cực quyền của dòng họ Dương trở thành một trong những chi phái Thái cực quyền lớn nhất.

Từ Dương gia Thái cực quyền cũng khai sinh Lý gia Thái cực quyền (Lijia Taiji Quan) do Lý Thụy Đông (Li Ruidong), Ngô thức Thái cực quyền do Ngô Toàn Hựu (1834-1942) là các đệ tử của Dương Lộ Thiền sáng lập. Thậm chí Võ Đang Thái cực quyền về sau cũng theo đường hướng của Dương gia Thái cực quyền.

Bài Thái cực quyền giản hóa 24 thế hiện đang được luyện tập phổ biến tại các câu lạc bộ dưỡng sinh trên toàn thế giới xuất phát từ các chiêu thức của Dương thức Thái cực quyền, được sáng tác vào thập niên 1950 ở Trung Quốc dưới sự chỉ định của Quốc gia Thể Ủy Trung Quốc.


Lịch sử

Thái cực quyền của dòng họ Dương xuất xứ ban đầu từ các chiêu thức của Trần gia Thái cực quyền, được Dương Lộ Thiền (Yang Lu-ch'an hoặc Yang Luchan, 楊露禪, 1799-1872), đến con là Dương Kiện Hầu (Jianhou 楊健侯, 1839-1917) và cháu là Dương Trừng Phủ (Yang Chengfu 楊澄甫, 1838-1936) phát triển, bổ sung thêm thắt, hình thành một lưu phái riêng.

Đặc điểm

Quyền thức của Dương thức Thái cực quyền mở rộng gọn gàng, cấu trúc chặt chẽ, thân pháp trung chính, động tác hòa thuận, nhẹ nhàng linh hoạt mà bình tĩnh lắng đọng. Phép luyện từ buông lỏng dẫn vào mềm mại, cương nhu tương tế, có phong cách đặc sắc riêng biệt. Quyền giá chia ra cao, vừa, thấp, người mới học có thể căn cứ vào tuổi tác, giới tính, thể lực và mục đích luyện tập mà chọn lựa quyền giá cao hay thấp.

Dương thức Thái Cực Quyền thập yếu

Dương thức Thái cực quyền thập yếu (10 yếu lĩnh luyện tập Dương thức Thái Cực Quyền) bao gồm:

Hư linh đỉnh kình: đầu cổ ngay thẳng, thần quán tại đỉnh, không vận sức mà phải tự nhiên.
Hàm hung bạt bối: ngực hơi thóp vào để khí trầm đan điền (hàm hung), và khí dính ở lưng (bạt bối)
Tùng yêu: buông lỏng eo, biến hóa hư thực của động tác đều tùy theo sự chuyển động của eo.
Phân hư thực: tách biệt rõ rệt hư thực của động tác, thủ-bộ-cước pháp, trọng lượng dồn lên chân nào chân đó là thực, chân còn lại là hư.
Trầm kiên trụy chẩu: hai vai buông lỏng tự nhiên (trầm kiên), hai cùi chỏ cũng hạ thấp hướng xuống (trụy chẩu)
Dụng ý bất dụng lực: toàn thân buông lỏng, không sử dụng kình lực vụng về cứng nhắc, lấy ý quán chỉ động tác. Ý đến thì khí đến và từ khí đến thì lực đến.
Thượng hạ tương tùy: tức trên và dưới đều phải theo nhau. Tay động, eo động, chân động, nhãn thần theo đó mà động.
Nội ngoại tương hợp: Khi khai cũng như khi hợp đều dựa trên cơ sở trong ngoài hợp nhất, từ thần thái cho đến cơ thể, trong đó thần là chủ soái và thân là để sai khiến.
Tương liên bất đoạn: vận động liên miên như kéo tơ không gián đoạn.
Động trung cầu tịnh: lấy tĩnh cai quản động, tuy động mà như tĩnh. Luyện càng chậm càng tốt, càng chậm càng khiến hô hấp sâu dài, khí trầm đan điền.

Chiêu thức bài quyền

Bài quyền của dòng họ Dương dưới đây với thứ tự danh xưng động tác theo bài do quyền sư nổi tiếng Dương Trừng Phủ biểu diễn và phân thế:

Tên chiêu thức

1. Dự bị thức
2. Khởi thế
3. Lãm tước vĩ
4. Đơn tiên
5. Đề thủ thượng thế
6. Bạch hạc lượng sí
7. Tả lâu tất ảo bộ
8. Thủ huy tỳ bà
9. Tả hữu lâu tất ảo bộ
10. Thủ huy tỳ bà
11. Tả lâu tất ảo bộ
12. Tiến bộ ban lan trùy
13. Như phong tự bế
14. Thập tự thủ
15. Bảo hổ quy sơn
16. Chẩu để khán trùy
17. Tả hữu đảo niện hầu
18. Tà phi thức
19. Đề thủ thượng thế
20. Bạch hạc lượng sí
21. Tả lâu tất ảo bộ
22. Hải để châm
23. Phiến thông bối
24. Phiết thân chùy
25. Tiến bộ ban lan chùy
26. Thượng bộ lãm tước vĩ
27. Đơn tiên
28. Vân thủ
29. Đơn tiên
30. Cao thám mã
31. Tả hữu phân cước
32. Chuyển thân đặng cước
33. Tả hữu lâu tất ảo bộ
34. Tiến bộ tài chùy
35. Phiên thân phiết thân chùy
36. Tiến bộ ban lan chùy
37. Hữu đặng cước
38. Tả đả hổ thức
39. Hữu đả hổ thức
40. Hồi thân hữu đặng cước
41. Song phong quán nhĩ
42. Tả đặng cước
43. Chuyển thân hữu đặng cước
44. Tiến bộ ban lan trùy
45. Như phong tự bế
46. Thập tự thủ
47. Bảo hổ quy sơn
48. Tà đơn tiên
49. Dã mã phân tông
50. Lãm tước vĩ
51. Đơn tiên
52. Ngọc nữ xuyên thoa
53. Lãm tước vĩ
54. Đơn tiên
55. Vân thủ
56. Đơn tiên
57. Hạ thế
58. Kim kê độc lập
59. Tả hữu đảo niện hầu
60. Tà phi thức
61. Đề thủ thượng thế
62. Bạch hạc lượng sí
63. Tả lâu tất ảo bộ
64. Hải để châm
65. Phiến thông bối
66. Chuyển thân bạch xà thổ tín
67. Ban lan chùy
68. Lãm tước vĩ
69. Đơn tiên
70. Vân thủ
71. Đơn tiên
72. Cao thám mã đới xuyên chưởng
73. Thập tự thoái
74. Tiến bộ chỉ đơn chùy
75. Thượng bộ lãm tước vĩ
76. Đơn tiên
77. Hạ thế
78. Thượng bộ thất tinh
79. Thối bộ khóa hổ
80. Chuyển thân bãi liên
81. Loan cung xạ hổ
82. Tiến bộ ban lan chùy
83. Như phong tự bế
84. Thập tự thủ
85. Thâu thế


Kỹ thuật thôi thủ

Kỹ thuật thôi thủ (đẩy tay) của dòng họ Dương bao gồm 2 dạng được lưu truyền: Định bộ thôi thủ, Hoạt bộ thôi thủ.

Chú thích

Gia đình họ Trần và Thái cực quyền
Thái cực quyền toàn tập, tập 2: Dương thức Thái cực quyền, Nhà xuất bản Đồng Nai, 2000, Trang 280
Tóm tắt từ Thái cực quyền toàn tập, đã dẫn, trang 285-289

Tham khảo

Thái cực quyền toàn tập, tập 2: Dương thức Thái cực quyền. Nhà xuất bản Đồng Nai, 2000. Từ trang 280 đến trang 426.