Ngô thức Thái cực quyền

Ngô thức Thái cực quyền
Source: Bách khoa toàn thư - Wikipedia



Ngô Nhạn Hà (Wu Yanxia 1930-2001), hậu duệ đời thứ 4 của dòng Ngô thức Thái cực, trong động tác kết thúc chiêu thức Vân thủ chuyển sang Đơn tiên

Ngô thức Thái cực quyền, Ngô gia Thái cực quyền, Ngô thị Thái cực quyền, là tên gọi của lưu phái Thái cực quyền của dòng họ Ngô, Trung Quốc, được truyền từ Dương thức Thái cực quyền, phát triển và chế biến ra mà thành.

Mục lục
1 Lịch sử
2 Đặc điểm
3 Ngô thức Thái cực yếu lĩnh
4 Bài quyền
5 Kỹ thuật thôi thủ
6 Chú thích
7 Tham khảo

Lịch sử

Ngô thức Thái cực quyền ban đầu do một người Mãn tộc đã đổi sang họ Ngô là Ngô Toàn Hựu (Wu Ch'uan-yu hoặc Wu Quanyuo, 1834 -1902) học từ Dương Lộ Thiền, sau truyền cho con là Ngô Giám Tuyền (Wu Chien-ch'uan, 1870-1942). Ngô Giám Tuyền tham bác thêm đường lối tiểu giá của Dương Ban Hầu, cải tiến và tu sửa hình thành một hệ phái với những đặc điểm riêng.

Đặc điểm

Ngô thức Thái cực quyền nổi tiếng có những chiêu thức hóa giải mềm mại, động tác nhẹ nhàng linh hoạt tự nhiên, liên tục không ngừng. Quyền thức của dòng họ Ngô cũng sắc sảo gọn gàng nhưng không biểu lộ sự cố chấp. Động tác thôi thủ tinh tế kín đáo, giữ cái tịnh (thủ tịnh) không vọng động, dùng nhu hóa giải.

Ngô thức Thái cực yếu lĩnh

Yếu lĩnh luyện tập Ngô thức Thái cực quyền được chia làm 3 giai đoạn và tùy mỗi giai đoạn sẽ có các phép tắc riêng.

Trong giai đoạn đầu tiên của quá trình luyện tập bài Thái cực quyền, không cần hỏi đã có hay không có luyện qua một loại võ thuật nào khác mà người tập ngay lập tức cần thiết nắm vững và thực hành 4 điểm quan trọng: khinh (nhẹ nhàng, không cần gắng sức phát lực), mạn (chậm rãi), viên (tròn trịa), vân (đều đặn).

Trong giai đoạn 2, khi người tập đã vượt qua cơ bản công, bắt đầu bước vào giai đoạn cần nắm vững 4 điểm: linh hoạt (lấy hình động tác để tìm sự linh hoạt, gọn gàng, tự do, hơi nhanh hơn giai đoạn 1); tùng tịnh (buông lỏng, lắng đọng, không gắng gượng mà để tự nhiên); hoàn chỉnh (phối hợp nhịp nhàng toàn thân thành một khối thống nhất); liên quán (quyền thức liên tiếp, xuyên suốt từ đầu đến cuối không gián đoạn).

Vượt qua hai giai đoạn sơ trung nói trên, ở người tập về phương diện động tác đã đạt sự hoàn thiện cơ sở, bắt đầu bước vào giai đoạn 3 với các yếu lĩnh tối cao gồm phân hư thực (nhanh chậm, cứng mềm, nặng nhẹ trong thủ-bộ-cước pháp v.v. đều phải hết sức chú tâm); điều hòa hô hấp (khí trầm đan điền, hơi thở liên quán với động tác, hô hấp thâm sâu, tự nhiên); dụng ý thức (dụng ý bất dụng lực, bình tĩnh lăng đọng); cầu hư tịnh (là công phu khó luyện nhất trong Thái cực quyền họ Ngô nhằm đạt cảnh giới tối cao "lấy tĩnh điều khiển động", "trong động tìm tĩnh" và "tuy động cũng như tĩnh").

Bài quyền

Bài Thái cực quyền của dòng họ Ngô dưới đây với thứ tự và danh xưng động tác theo quyền thức của Ngô Giám Tuyền lúc về già.


Tên chiêu thức
1. Dự bị thức - Thức dự bị
2. Thái cực quyền khởi thức - Thức khởi đầu Thái cực quyền
3. Lãm tước vĩ - Vuốt đuôi chim công
4. Đơn tiên - Một cây roi
5. Đề thủ thượng thế - Thế nâng tay lên
6. Bạch hạc lượng sí - Hạc trắng xòe cánh
7. Lâu tất ảo bộ - Bước nghịch (tay) quét qua đầu gối
8. Thủ huy tỳ bà - Tay gẩy đàn tỳ bà
9. Thượng bộ ban lan chùy - Bước lên gạt ngăn giống như chặn
10. Như phong tự bế - Giống như ngăn giống như chặn
11. Thập tự thủ - Tay hình chữ "thập"
12. Bảo hổ quy sơn - Ôm cọp về núi
13. Lãm tước vĩ - Vuốt đuôi chim công
14. Tà đơn tiên - Một chiếc roi xéo
15. Chẩu để khán chùy - Đáy chỏ nhìn tay đấm
16. Đảo niện hầu - Đuổi khỉ lui lại
17. Tà phi thế - Thế bay xéo
18. Đề thủ thượng thế
19. Bạch hạc lượng sí
20. Lâu tất ảo bộ
21. Hải để châm - Kim châm đáy biển
22. Phiến thông bối - Quạt mát lưng
23. Phiết thân chùy - Ném cái chùy
24. Tả bộ ban lan chùy - Bước lui gạt tay đấm
25. Thượng bộ lãm tước vĩ - Bước lên vuốt đuôi chim
26. Đơn tiên
27. Vân thủ - '"Tay như mây (bay)
28. Đơn tiên
29. Cao thám mã - Xoa đầu ngựa
30. Tả hữu phân cước - Đá bằng mu bàn chân bên phải và bên trái
31. Chuyển thân đặng cước - Xoay người đá bằng gót chân
32. Tiến bộ tài chùy - Bước lên cầm chùy
33. Phiên thân phiết thân chùy - Xoay người ném cái chùy
34. Thượng bộ cao thám mã - Xoay người hai tay (quét qua chân) đá tạt lá sen
35. Phi thân thích cước - Dời người đá bằng mũi bàn chân
36. Thối bộ đả hổ - Bước lui đánh cọp
37. Nhị khởi cước - Đứng lên đá lần thứ 2
38. Song phong quán nhĩ - Hai luồng gió thổi xuyên qua lỗ tai
39. Phiên thân nhị khởi cước - Xoay người đá lần thứ 2
40. Phiết thân chùy
41. Thượng bộ ban lan chùy
42. Như phong tự bế
43. Thập tự thủ
44. Bảo hổ quy sơn
45. Lãm tước vĩ
46. Tà đơn tiên
47. Dã mã phân tông - Ngựa hoang lắc bờm
48. Ngọc nữ xuyên thoa - Thiếu nữ đưa thoi
49. Lãm tước vĩ
50. Đơn tiên
51. Vân thủ
52. Đơn tiên
53. Hạ thế - Thế hạ người xuống
54. Kim kê độc lập - Gà vàng đứng một chân
55. Đảo niện hầu
56. Tà phi thế
57. Đề thủ thượng thế
58. Bạch hạc lượng sí
59. Lâu tất ảo bộ
60. Hải để châm
61. Phiến thông bối
62. Phiết thân chùy
63. Thượng bộ ban lan chùy
64. Thượng bộ lãm tước vĩ
65. Đơn tiên
66. Vân thủ
67. Đơn tiên
68. Nghinh diện chưởng
69. Chuyển thân thập tự bãi liên - Xoay người (tay) chữ "thập" đá tạt lá sen
70. Lâu tất chỉ đáng chùy - (Tay) quét đầu gối đánh vào bụng dưới
71. Thượng bộ lãm tước vĩ
72. Đơn tiên
73. Hạ thế
74. Thượng bộ thất tinh - Bước lên bảy ngôi sao
75. Thối bộ khóa hổ - Bước lui cưỡi cọp
76. Chuyển thân nghinh diện chưởng
77. Chuyển thân song bãi liên - Xoay người hai tay (quét qua chân) đá tạt lá sen
78. Loan cung xạ hổ - Kéo cung bắn hổ
79. Thượng bộ nghinh diện chưởng
80. Phiên thân phiết thân chùy
81. Thượng bộ cao thám mã
82. Thượng bộ lãm tước vĩ
83. Đơn tiên
84. Hợp Thái cực - Hợp lại Thái cực
85. Hợp thái cực

Kỹ thuật thôi thủ

Thôi thủ Thái cực quyền dòng họ Ngô bao gồm 5 điểm chính: "bất đỉnh", "bất đâu", "tiên cầu khai triển", "không được chuyển động bộ pháp trước", và "kình đoạn nhưng ý không đoạn".

Chú thích
- Thái cực quyền toàn tập, Tập 3: Ngô thức Thái cực quyền, Nhà xuất bản Đồng Nai, 200. Trang 427-526.
- Thái cực quyền toàn tập, đã dẫn, trang 430.
- Thái cực quyền toàn tập, đã dẫn, trang 432-433.
- Thái cực quyền toàn tập, đã dẫn, trang 433-434.
- Thái cực quyền toàn tập, đã dẫn, trang 434-439.
- Thái cực quyền toàn tập, đã dẫn, trang 428
- Thái cực quyền toàn tập, đã dẫn, trang 508-515.

Tham khảo
Thái cực quyền toàn tập, Nhà xuất bản Đồng Nai, 2000. Từ trang 427 đến trang 526.